Blog:
Voelen, in contact met jezelf
Voelen, het lijkt zo vanzelfsprekend, en toch is het voor veel mensen iets geworden waarvan ze denken dat ze het zijn kwijtgeraakt. Maar wat is dat eigenlijk: voelen?
Voelen is, bewust ervaren.
In de kern is voelen het bewust ervaren van wat er van binnen in je lichaam gebeurt. Zowel lichamelijk als emotioneel.
Voelen is eigenlijk een soort innerlijk registratie- en waarschuwingssysteem. Het werkt de hele dag door, vaak zonder dat je er bewust bij stilstaat. Je lichaam geeft signalen af, nog voordat je hoofd precies snapt wat er aan de hand is. Bijvoorbeeld die brok in je keel wanneer je jezelf niet op jouw manier kan/wil/durft uit te spreken. Of een gespannen buik wanneer je in een lastige situatie zit.
Ook kan je een warme sensatie in je borst voelen als je iets fijns ervaart. Je hartslag die versnelt, je ademhaling die verandert, je spieren die zich aanspannen. Deze lichamelijke reacties zijn niet zomaar ongemakken, ze vertellen je iets. Je lijf reageert vaak sneller dan je gedachten. Je lichaam voelt, en vervolgens ga je pas denken. Je onbewuste brein reageert immers 0,7 seconde sneller dan je bewuste brein. Nog voordat je kunt uitleggen waarom iets je raakt, heb je het eigenlijk al gevoeld. Wanneer je leert om die signalen te herkennen, ga je steeds beter begrijpen wat je nodig hebt, en wat er op dat moment echt speelt.
Het verschil tussen Emoties en gevoelens.
Emoties zijn vaak de eerste reactie op iets wat je meemaakt, ze komen snel, zijn intens en meestal duidelijk te herkennen. Denk bijvoorbeeld aan schrik als iemand plots hard roept, boosheid als iemand je onterecht behandelt, blijdschap bij goed nieuws of verdriet na een teleurstelling. Ze zijn kortdurend en ontstaan automatisch, zonder dat je er controle over hebt.
Maar onder die emotie ligt vaak een diepere laag: het gevoel.
Gevoelens zijn de persoonlijke beleving van die emotie. iedereen ervaart ze anders. Gevoelens zijn vaak minder zichtbaar, maar wel intenser op de lange termijn. Ze kunnen dagen, weken of zelfs jaren doorwerken. Neem bijvoorbeeld de emotie ‘boosheid’. Dat is wat je aan de buitenkant ziet of ervaart. Maar daaronder zit misschien het gevoel van onrecht, teleurstelling of het niet gehoord worden. Bij de emotie ‘angst’ kan het gevoel liggen in een diep verlangen naar veiligheid, naar zekerheid, of het gevoel van kwetsbaarheid.
Gevoelens zijn subjectief, ze zijn voor iedereen anders, afhankelijk van je ervaringen, je verleden en je behoefte op dat moment. En het belangrijkste is: gevoelens leven niet alleen in je hoofd. Ze leven ook in je lichaam. Je merkt het aan een versnelde hartslag, een gespannen borst, brok in je keel, of een beklemmend gevoel in je buik. Je lichaam geeft signalen af die je vaak al iets vertellen voordat je het zelf doorhebt.
Je lichaam spreekt een taal die je als kind nog moeiteloos begreep, maar die je in de loop van je leven misschien een beetje bent kwijtgeraakt. Toch is die taal er nog steeds. En zodra je leert luisteren naar wat je lijf te vertellen heeft, kun je jouw emoties en gevoelens beter begrijpen, én beter voor jezelf zorgen.
"Voelen is begrijpen zonder uitleg.
Verbinden zonder woorden."
Voelen zonder woorden, dé taal waar je ooit begon.
Hoe communiceerde jij vroeger, toen je net geboren was? En hoe communiceerde je voordat je woorden had, voordat je begreep wat iets was of wat het betekende?
Als pasgeboren baby kon je nog niet praten, je had geen taal zoals je die nu kent. Maar dat betekende niet dat je niets begreep. Integendeel: je voelde alles. Je was volledig afgestemd op wat er in jou en om je heen gebeurde.
Je wist of iets goed voelde of niet. Je lijf vertelde je of je warm lag, of koud. Of je honger had of verzadigd was. Of er iemand dichtbij was die je kende, of juist niet. Die informatie kwam niet in gedachten of woorden binnen, maar in directe gewaarwording. In spanning of ontspanning. In huilen of tevredenheid. In rust of onrust. Jouw lichaam was je eerste vertaler. Zonder filter liet het merken wat er nodig was. Als het niet fijn voelde, huilde je. Als je jezelf ontspande, viel je in slaap. Wanneer je blij was, lachte je met heel je lijf. Je reageerde vanuit gevoel, instinctief, helder. Dat voelen was jouw allereerste manier van communiceren, met jezelf én met de wereld. Je wist wat je nodig had, zonder dat je het kon benoemen.
En toen kwamen de woorden. De jaren. De omgeving. De mensen die het goed bedoelden, maar die je leerden hoe het ‘hoorde’. Dat je je moest gedragen. Dat je moest ophouden met huilen. Dat je flink moest zijn. Misschien leerde je zelfs dat je gevoel lastig was. Of onhandig. En zo schoof dat heldere gevoel, jouw innerlijke stem, steeds verder naar de achtergrond. Niet omdat het verdween, maar omdat je leerde om er niet meer naar te luisteren.
Weet, dat het oorspronkelijke voelen, van toen je net geboren was, nog steeds ergens in jou zit. Het zit in je lijf. In hoe je adem verandert wanneer iets je raakt. In een brok in je keel, een gespannen buik, een warm gevoel in je borst. Je lichaam registreert nog altijd wat er gebeurt, van binnen en van buiten. Het weet het vaak al, lang voordat je hoofd begrijpt wat er aan de hand is. Voelen is nooit verdwenen, je bent het alleen een beetje kwijtgeraakt. Nu is het tijd om weer te voelen, te luisteren naar jouw innerlijke stem. Bewust ervaren van wat jouw lichaam jou te vertellen heeft. Stap voor stap en laag voor laag.
Van toeval naar patroon: hoe gewoontes zich vastzetten.
Je brein is dol op patronen. Want patronen betekenen voorspelbaarheid en voorspelbaarheid betekent voor het brein, veiligheid. Het brein scant voortdurend je omgeving en je ervaringen: “Heb ik dit eerder meegemaakt? Hoe moet ik reageren? Wat is het snelste pad naar controle?” Uiteindelijk wil het brein alleen maar veiligheid voor jou.
We hebben allemaal wel eens dat gevoel: "Ik ga het anders doen deze keer" en dan gebeurt het weer. Je merkt dat iets vanzelf gebeurt, automatisch, ook als je niet bewust hebt gekozen voor die richting. Wanneer dit gebeurt, veranderd iets van toeval naar een patroon. In je brein is dat proces heel logisch, het creëert veiligheid.
1 keer is toeval, 2 keer is een dilemma, 3 keer is een patroon.
Als je iets voor de eerste keer doet, gaat je brein nog voorzichtig te werk. Het is als een wandeling dat je door het bos maakt: bij de eerste keer weet je nog niet precies waar je naartoe gaat, en het is nog niet duidelijk of het pad goed begaanbaar is. Maar na de tweede keer is er al meer vertrouwen. Je brein denkt dan: "Hé, dat werkte goed, misschien moet ik het weer doen." En vóór je het weet is het een herhaald patroon, een vaste route die je zonder nadenken aflegt. Omdat je het al vaker hebt gedaan, is het veilig. Daarom automatiseert je brein deze handeling.
Hoe vaker je een bepaald gedrag of gedachte herhaalt, hoe sterker de verbindingen in je brein worden. Denk aan het leren van een nieuwe vaardigheid, zoals fietsen. De eerste keer is wankel, de tweede keer gaat het iets makkelijker, en na een paar keer fietsen weet je precies wat je moet doen, zelfs zonder erbij na te denken. Zo werkt het ook bij je gewoonten, overtuigingen en gevoelens: ze worden steeds meer ingesleten in je brein, totdat ze automatisch worden.
Waarom kiest je brein liever voor veiligheid en voorspelbaarheid?
Omdat het simpelweg minder energie kost…
Je brein is maar 2% van je lichaamsgewicht, maar gebruikt ongeveer 20% van je totale energievoorraad. Dat maakt het een enorme energievreter. Om efficiënt te blijven werken, kiest het brein waar mogelijk voor de automatische piloot: bekende patronen, vaste routines, vertrouwde reacties.
Nieuwe dingen leren, keuzes maken of jezelf anders gedragen vraagt veel meer energie. Het brein moet dan bewuste afwegingen maken, risico’s inschatten en alternatieve scenario’s overwegen. Dat doet vooral het rationele deel van je brein (de prefrontale cortex), en die is gevoelig voor vermoeidheid. Denk maar aan hoe moeilijk het is om ’s avonds laat nog lastige beslissingen te nemen, dat kost gewoon te veel.
Daarom heeft je brein een voorkeur voor het bekende. Zelfs als dat bekende gedrag of die gedachte je eigenlijk belemmert. Het is energiezuinig, voorspelbaar, en dus ‘veilig’ in de ogen van je onderbewuste systeem.
Veiligheid in dit geval betekent niet: fijn. Het betekent: minimaal risico, minimaal energieverbruik. En dat verklaart waarom echte verandering vaak ongemakkelijk voelt in het begin: je brein moet nieuwe verbindingen aanleggen en dat kost meer moeite dan het volgen van de oude snelweg.
De automatische piloot: wie zit er eigenlijk aan het stuur?
Je staat op, pakt je telefoon, scrolt door je berichten, zet koffie, trekt je jas aan en voor je het weet zit je alweer halverwege je dag. Veel van wat je doet, denk je niet actief over na. Het gebeurt. Automatisch. En dat is geen fout in het systeem, dat is het systeem.
Zo’n 95% van wat je dagelijks doet, denkt en voelt, wordt aangestuurd door je onderbewuste. Het is alsof je op pad bent met een automatische piloot: er wordt gestuurd, versneld, afgeremd maar niet door je bewuste denken. Sterker nog, onderzoek laat zien dat je onbewuste al 0,7 seconde eerder reageert dan je bewuste brein. Tegen de tijd dat jij denkt “Zal ik dit doen?” is het besluit onbewust vaak al genomen.
Je onderbewuste is snel, efficiënt en gericht op herhaling. Het baseert zich op eerdere ervaringen, overtuigingen en ingesleten gewoontes. Het scant voortdurend je omgeving op signalen: “Heb ik dit eerder meegemaakt? Wat deed ik toen? Wat voelde veilig?” Nog vóór je beseft wat er gebeurt, zit je in een vertrouwd gedragspatroon, of het nu helpend is of niet.
Dat verklaart waarom inzicht of logisch nadenken vaak niet voldoende is om iets écht te veranderen. Je kunt rationeel begrijpen dat een angst onlogisch is, of dat je beter voor jezelf mag opkomen. Maar zolang die automatische piloot een andere koers volgt, blijf je op dezelfde route.
Met hypnotherapie kun je juist dát deel van je systeem bereiken: het stuk dat al 0,7 seconde voor je uit loopt. En daar begint de duurzame verandering.
Hypnose als sluiproute naar verandering.
Je onderbewuste reageert 0,7 seconde sneller dan je bewuste denken. Nog voordat jij kunt beredeneren wat je voelt of wat je gaat doen, is het onbewuste al begonnen. Dat verklaart waarom je ondanks al je inzichten, boeken, goede gesprekken en voornemens tóch steeds weer in hetzelfde patroon belandt. Want het bewuste brein snapt het wel, maar het onbewuste brein stuurt.
Je bewuste brein is als het topje van een ijsberg: slim, logisch en analyserend. Het kan reflecteren, plannen en besluiten nemen. Maar het onbewuste brein is het enorme deel onder water: daar liggen je reflexen, je opgeslagen ervaringen, je overtuigingen, je automatische reacties. En dat deel bepaalt grotendeels hoe je je voelt, hoe je denkt en wat je doet. Je kunt het vergelijken met een computer: het bewuste brein is het scherm, maar het onbewuste is het besturingssysteem. Dáár wordt de echte aansturing gedaan.
Verandering maken op het niveau van alleen je bewuste brein, is alsof je probeert een boom te snoeien terwijl de wortels blijven doorgroeien. Inzicht kan helpen, maar het verandert niets aan de onderliggende programmering. Daarvoor moet je naar de bron. Naar de wortels. En dat is precies waar hypnose zijn kracht laat zien.
Hypnose is geen truc, geen magie. Het is een natuurlijke staat van diepe focus en ontspanning, waarin je bewuste denken een stapje opzij doet en je toegang krijgt tot het onbewuste systeem dat alles aanstuurt. Een staat die je misschien al kent van dagdromen, autorijden op de automatische piloot of volledig opgaan in een activiteit maar nu met gerichte begeleiding, en met als doel: verandering van binnenuit.
In hypnotherapie gaan we niet in gesprek met het bewuste deel dat het ‘al lang snapt’, maar met het onbewuste deel dat nog vasthoudt aan een oude waarheid. Dáár, waar gedrag ontstaat, kan het herschreven worden. En omdat je brein dat 0,7 seconde voorsprong heeft op je denken, is dát de plek waar de echte transformatie begint.
Wat als het écht anders kan?
Soms is het genoeg om te voelen: "Tot hier en niet verder." Dat moment waarop iets in je systeem geen zin meer heeft in herhaling. Waarop je niet alleen wéét dat het anders moet, maar het in elke vezel van je lichaam voelt. Alsof je systeem zelf begint te roepen: "Nu is het genoeg."
En wanneer je dan ontdekt dat het niet ligt aan je karakter of je doorzettingsvermogen, maar aan een oud patroon in je brein… dan komt er ruimte. Niet om het buiten jezelf te leggen, maar juist om het eigenaarschap terug te pakken.
Om te zeggen: “Ik wil hier vanaf. Niet alleen met mijn hoofd, maar met alles in mij.”
Want verandering begint precies daar. Op het moment dat je besluit dat het tijd is. Dat je niet langer om de wortel heen wil werken, maar er recht naartoe. Niet vanuit controle, maar vanuit de bereidheid om écht te kijken en te herschrijven wat je ooit als waarheid bent gaan geloven.
Hypnose is daarbij geen magie, maar een methode om te bereiken waar je diep van binnen naar verlangt. Hypnose is een gereedschap om je systeem opnieuw in te richten. Niet omdat je het daardoor nóg beter begrijpt, maar omdat je brein iets anders gaat geloven, je geeft jezelf een reset met nieuwe overtuigingen die goed voelen.
Ben je er klaar voor om hardnekkige patronen te doorbreken? Dan nodig je graag uit om te ontdekken wat er mogelijk is wanneer je werkt met het deel van je brein waar verandering écht begint. Geen standaard praattherapie, maar een praktische en diepwerkende methode om oude overtuigingen en automatische patronen te herzien en te herschrijven, zonder die beperkende overtuigingen, gedachtes en emoties.
